David Hockney, "The song of the Earth",

Museum voor Schone kunsten te Bergen vroeger BAM Beaux Arts Mons

Het CAP is een nieuw museumcomplex in het historische centrum van Mons. 
"CAP" staat voor Cultuur, Kunst en Erfgoed en weerspiegelt de kernwaarden van deze plek. Het combineert kunst, natuur en erfgoed om onze relatie met de maatschappij te herzien. Als grootste toegangspoort tot het museumcentrum van Mons omvat het drie entiteiten: het Museum voor Schone Kunsten (voorheen BAM), het Huis van Collecties en de tuin van de "Buttered Pear Tree". 

Het Collectiehuis, gehuisvest in een 17e-eeuws gebouw , is gewijd aan de geschiedenis van Bergen via de gemeentelijke collecties, belicht het erfgoed en verbindt het verleden van de stad met het heden en de toekomst.   
De tuin "De Boterperenboom" verbindt de twee museumlocaties. Vrij toegankelijk vanaf de Nieuwstraat, omvat de tuin drie delen: een botanisch-historische tuin met sculpturen en planten uit de lokale geschiedenis; een permacultuurtuin waaraan burgers bijdragen; en een openluchtcafé om te ontspannen met koffie. 

David Hockney (Bradford9 juli 1937) is een Engels kunstenaar en een van de bekendste vertegenwoordigers van de popart. Zijn schilderij Portret van een kunstenaar (zwembad met twee figuren) uit 1972 werd in 2018 op een veiling verkocht voor 90 miljoen dollar (79 miljoen euro), op dat moment een recordbedrag voor een werk van een levende kunstenaar.

De tentoonstelling is geïnspireerd door Mahlers symfonie "Das Lied von der Erde"* (1907-1908), een ode aan de natuur als bron van leven en inspiratie. Deze expositie biedt een unieke samensmelting van schilderkunst, landschappen en emoties. Centraal staat David Hockney, wiens werk wordt gecombineerd met stukken van grootmeesters zoals Vincent Van Gogh en Edvard Munch, evenals selecties van Skandinavische symbolisten.

De symfonie van Mahler bestaat uit zes liederen gebaseerd op vertalingen van oude Chinese gedichten. Ze behandelt een tijdloos onderwerp: de plaats van de mens in de natuur en hoe hij deel uitmaakt van een oneindig universum.

Vele schilders waren geïnspireerd door muziek en poogden geluid om te zetten in kleur. David Hockney is wellicht de meest gepassioneerde van dit gezelschap. Hockney zelf zei dat hij wil dat mensen zijn schilderijen kunnen beluisteren en dat zijn door opera geïnspireerde werken de muziek zichtbaar maken.

Lied I: "Het Drinklied van het Verdriet van de Aarde"
Lied II: "De Eenzame in de Herfst"
Lied III:  "Van de Jeugd"
Lied IV:  "Van de Schoonheid"
Lied V:  "De Dronkaard in de Lente"
Lied VI:  "Het Afscheid"

Brief van David Hockney aan Ruth Mackenzie

The Joy of Nature

David Hockney,  Rudston to Sledmere, 9-11 August 2005

Uit das Lied Von der Erde, Lied II (De eenzame in de herfst) naar Qian Qi

The Arrival of Spring

Digitaal schilderij, maakt deel uit van 116 digitale werken die Hockney in 2020 maakte op een ipad, tijdens de pandemische lockdown in Normandië. De serie legt de dagelijkse veranderingen vast van het ontluikende voorjaar en staat bekend om het levendige kleurgebruik, zoals neongeel  en fel roze.

In 1997 herontdekte David Hockney de landschappen van zijn jeugd toen hij zich vestigde in het landelijke North Yorkshire en deze door de seizoenen vastlegde. In 2004 verhuisde hij naar Bridlington, een badplaats in Oost-Yorkshire, waar hij tot 2013 verbleef.

In deze Engelse streek is de lente erg kort. Tussen december 2010 en juni 2011 maakte Hockney op zijn iPad talloze landschapsstudies langs Woldgate, een smal weggetje dat een oude Romeinse weg volgt. Voor het einde van de winter legde hij daar de eerste tekenen van de landschapsverandering vast.

"Ik had het idee om de komst van de lente in 2011 vast te leggen, nadat ik die zeven jaar lang had kunnen observeren te Woldgate".

Zijn liefde voor de lente komt, naar eigen zeggen, voort uit zijn verlangen om "de vitaliteit van het leven" te omarmen. Hij liet zich inspireren door groene tunnels, lumineus gebladerte, kale takken, stronken en bloeiende struiken. De serie toont natuurfragmenten strak omlijst rond een centraal motief.

Zijn landschappen met felle kleuren resoneren sterk met de striemende klanken van de koperblazers in das Lied von der Erde.

Vincent Van Gogh, Promenade sur les berges de la Seine près d'Asnières, mei-juli,1887

Uit das Lied von der Erde, Lied V (De dronkaard in de lente) naar Li Bai

6 Mei

21 Maart 2011

4 Mei 2011

Lied VI: Het afscheid

Uit das Lied von der Erde, Lied VI (Het afscheid), naar Wang Wei

11 Mei 2011

David Hockney, The Arrival of Spring in Woldgate(2011) 22nd May

The Arrival of Spring in Woldgate  25 Februari 2011

Hockney crëerde de serie met behulp van een ipad, waarbij hij het veranderde landschap documenteerde van januari tot begin juni.

Vincent van Gogh, Vaas met rode Gladiolen, 1886

Vincent van Gogh, Chrysanten en wilde bloemen, 1890

De schilder zittend voor een muur met zijn werken in "klassieke kaders

Dezelfde werken van David Hockney deze keer in een "modern" kader

Pays d'Auge, The Entrace, 2019

Als bewonderaar van Van Gogh en Munch schilderde Hockney na een reis naar Noorwegen en IJsland fjorden, waarin het licht van de middernachtzon als een witgloeiende staaf de zee raakt. Zijn visie op de elementen draait om de essentie: water, vuur, aarde, lucht, zonder menselijke aanwezigheid.

Edward Munch, Trees and Garden Wall in Asgardstrand, 1904

David Hockney, Montcalm Interior at 7 o'clock, 1988

"Perspectief is een Europese uitvinding. In de Chinese en Japanse kunst bestaat dit niet. Je stapt meteen het landschap in".

David Hockney in "La Leçon de perspective du paintre britannique David Hockney", opgetekend door Philippe Dagen, Le Monde, 22 juni 2017.

Het perspectief bij David Hockney

David Hockney werd geïnspireerd door Verhandeling over het omgekeerde perspectief, geschreven door de Russische theoloog Pavel Florenski in 1919. Dit werk bevestigde zijn ervaring van een uitgebreide ruimte. Begin jaren tachtig integreerde hij het omgekeerde perspectief in zijn composities. Hierbij lopen lijnen naar links of rechts om het gezichtsveld te vergroten, in plaats van naar een centraal punt, zoals sinds de Renaissance gebruikelijk is. Het vluchtpunt ligt achter de toeschouwer, waardoor het schilderij naar deze toe lijkt te convergeren.

Geïnspireerd door Het laantje van Middelharnis, geschilderd door Meindert Hobbema in 1689, gebruiken de tentoongestelde *Tall Dutch Trees After Hobbema (Useful Knowledge)* omgekeerd perspectief. De compositie is verdeeld in asymmetrische panelen, symmetrisch geplaatst, waardoor meerdere vluchtpunten ontstaan: naar voren, achteren en omhoog naar de wolken.

In zijn grote Yorkshire-landschappen kiest Hockney een hoog standpunt, waardoor de toeschouwer lijkt te kunnen opstijgen. Geïnspireerd door Chinese rolschilderijen vangt hij indrukken van een bewegende blik. Het schilderij combineert alle perspectieven en visuele indrukken die zich in de tijd voordoen. Elk perceel grond heeft een eigen, vaak omgekeerd perspectief ten opzichte van het aangrenzende perceel.

HET AFSCHEID

Aan het einde van zijn leven hoopt de verteller van Das Lied von der Erde de eeuwigheid te bereiken door één te worden met het universum. De nacht valt. Duisternis zindert harmonieus, terwijl de langzame mars naar het niets ons voorbereidt op het hiernamaals.

Noord-Europese kunstenaars, erfgenamen van de romantiek, verbeelden thema's als eenzaamheid, melancholie, communicatieproblemen en de dood. Ze schilderden grootse landschappen met een uitgestrekte hemel, waar de ruige natuur de innerlijke strijd van de mens weerspiegelt.

Onder deze schilders maakte de Noor Edvard Munch stille werken: mysterieuze landschappen met personages gevangen in onvermogen tot communicatie. Zijn melancholische introspecties tonen de existentiële angst van de moderne mens, verlaten in een wereld zonder God.

Zijn aanpak brengt hem dichter bij Munch, die stelde dat je om een landschap te schilderen "De relatieve onverschilligheid van de natuur urenlang moet opnemen en deze vervolgens zichtbaar maakt, gefilterd door oog, geest, zenuwen en hart-(...)"

Uit das Lied von der Erde, Lied VI, (Het afscheid), naar Meng Haoran.

Van  Gogh

Wil je de kunstenaar aan het werk zien ga dan naar deze pagina

Welke techniek gebruikte David Hockney bij zijn digitale werken?

Voordat hij de ipad en iphone gebruikte, experimenteerde hij in de jaren tachtig al met andere vroege digitale technologieën zoals de Quantel Paintbox ( een baanbrekend systeem voor digitale beeldbewerking) en faxmachines.

Afbeeldingen zijn van Patricia Rijmenants en Annemie Pas